آخرین مطالب
امکانات وب
انسان به خاطر نسبت ها و روابطى كه با همنوعان خود دارد، با آن ها نشست و برخاست مى كند و شايسته است كه شيوه هايى مناسب با شان و مقامشان برگزيند.
از آن جا كه اين روش ها را نمى توان به تعداد معيّنى برشمرد از شهيد ثانى يكى از فقهاى بزرگ شيعه چنين نقل شده است: (تعظيم مؤمن تا آنجا كه عرف زمان مى پسندد جايز است.)
تجليل و تكريم ديگران ممكن است به دو روش زير صورت گيرد:
روش گفتارى
شايسته است كه يك مسلمان در مقام گفتار با ديگران سخنان نيك و سنجيده بگويد و با زبانى خوش آنان را مورد خطاب قرار دهد، قرآن كريم مى فرمايد: «...قُولُوا لِلنّاسِ حُسْناً»؛ با مردم به خوبى سخن گوييد.
از اين خطاب عمومى كه بگذريم، قرآن كريم و ائمه اطهارعلیه السلام در خصوص بعضى موارد بر گفتار كريمانه تاكيد دارند.
قرآن كريم درباره احترام به پدر و مادر مى فرمايد: «...وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً كَريماً»؛ با گفتارى لطيف و بزرگوارانه با آنها سخن بگو!
در مورد برخورد با نيازمندان آمده است كه اگر نمى توانى نيازشان را برطرف نمايى: «...فَقُلْ لَهُمْ قَوْلاً مَيْسُوراً»؛ با آنان سخن نيكِ توأم با احترام داشته باش.
امام سجاد علیه السلام درباره احترام در گفتار نسبت به معلم مى فرمايد: صدايت را از صداى او بلندتر نكن و هرگاه كسى از او چيزى بپرسد تو در پاسخ پيشدستى نكن... در محضرش با كسى سخن نگو.
روش كردارى
احترام در عمل و كردار به اين است كه انسان برادر دينى اش را در محذور قرار ندهد، به درخواست هايش توجه كند.اگر دعوت يا هديه اى داشت با روى گشاده بپذيرد؛ چنان كه رسول گرامى اسلام صلی الله علیه و آله مى فرمايد: مِنْ مَكْرَمَةِ الرَّجُلِ لاَِخيهِ اَنْ يَقْبَلَ تُحْفَتَةُ وَ اَنْ يَتَّحِفَهُ بِما عِنْدَهُ وَ لايَتَكَلَّفَ لَهُ شَيْئاً»؛ از بزرگداشت برادر دينى اين است كه هديه اش را بپذيرد و از آن چه دارد نسبت به او مضايقه نكند و به خاطر او خود را به تكلّف نيندازد.
سيره عملى آن حضرت نيز روش هايى ديگر از احترام را مى‌آموزد؛ هنگامى كه برادران دينى بر آن بزرگوار وارد مى شدند، به احترامشان از جا برمى خاست، براى آنان جا باز مى كرد و زير انداز پهن مى نمود، حتى گاهى عباى خود را از دوش كشيده براى ديگران مى انداخت، براى تكيه دادنشان بالش فراهم مى ساخت و اگر برادر دينى اش از راه دور مى‌آمد، چند قدمى به استقبالش رفته و او را به آغوش مهر مى كشيد و پيشانى اش را مى بوسيد.
«عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله قَالَ التَّقْوَى إِجْلَالُ اللَّهِ وَ تَوْقِيرُ الْمُؤْمِنِينَ»؛ تقوا احترام گذاشتن به خداوند و احترام گذاشتن به مومنين است.
مصباح الشريعة قَالَ الصَّادِقُ عليه السلام« لَا يُعَظِّمُ حُرْمَةَ الْمُسْلِمِينَ إِلَّا مَنْ عَظَّمَ اللَّهُ حُرْمَتَهُ عَلَى الْمُسْلِمِينَ وَ مَنْ كَانَ أَبْلَغَ حُرْمَةً لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ كَانَ أَشَدَّ حُرْمَةً لِلْمُسْلِمِينَ وَ مَنِ اسْتَهَانَ بِحُرْمَةِ الْمُسْلِمِينَ فَقَدْ هُتِكَ سَتْرُ إِيمَانِهِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ إِنَّ مِنْ إِجْلَالِ اللَّهِ إِعْظَامَ ذَوِي الْقُرْبَى فِي الْإِسْلَامِ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله « مَنْ لَمْ يَرْحَمْ صَغِيراً وَ لَايُوَقِّرْ كَبِيراً فَلَيْسَ مِنَّا». قال الصّادق عليه السّلام: «لايعظّم حرمة المسلمين الا من قد عظّم اللّه حرمته على المسلمين، و من كان ابلغ حرمة للّه و رسوله، كان اشدّ حرمة للمسلمين، و من استهان بحرمة المسلمين فقد هتك ستر ايمانه».
حضرت امام صادق عليه السّلام مى‌فرمايد كه: بزرگ نمى‌دارد عزّت و حرمت مسلمانان را مگر كسى كه عظيم كرده باشد خداى تعالى عزّت او را بر مسلمانان. حاصل آن كه هر كه از براى خدا، عزّت و حرمت مؤمنان و مسلمانان بجا مى آرد و تعظيم ايشان محض از براى خدا مى‌كند، حضرت خداوند عالم نيز او را در نظرهاى مردم عزيز و محترم مى دارد، و هر كه مبالغه در احترام الهى و رسول او بيشتر مى‌كند، البتّه احترام و عزّت مؤمنان را نيز بيشتر مى كند، و هر كه در پى استخفاف مؤمنان است و ايشان را به نظر حقارت نظر مى كند و مرتبه ايشان را سهل مى گيرد و رخنه در احترام ايشان مى كند، به تحقيق كه استخفاف انبيا كرده است و پرده حرمت انبيا را دريده است.
قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله: «انّ من اجلال اللّه تعالى، اعظام ذى القربى في الاسلام»؛ حضرت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله مى فرمايد كه: از جمله تعظيم خداوند عالم است تعظيم كردن هر كه قريب العهدتر است به آن حضرت در اسلام.
و قال النّبىّ صلّى اللّه عليه و آله: «من لم يرحم صغيرا و لايوقّر كبيرا فليس منّا»؛ و نيز آن حضرت مى فرمايد كه: هر كه رحم نكند اطفال مسلمانان را و تعظيم و توقير پيران ايشان بجا نيارد، پس او نيست از امّت من، و من از او ناراضى و بيزارم.
اعلاميه حقوق بشر چون بر اساس احترام به انسانيت و آزادى و مساوات تنظيم شده و براى احياى حقوق بشر به وجود آمده، مورد احترام و تكريم هر انسان با وجدانى است. ما مردم مشرق زمين از دير زمان از ارزش و مقام و احترام انسان دم زده ايم. در دين مقدس اسلام انسان، حقوق انسان، آزادى و مساوات آن ها نهايت ارزش و احترام را دارد. نويسندگان و تنظيم كنندگان اين اعلاميه و هم چنين فيلسوفانى كه در حقيقت الهام دهنده نويسندگان اين اعلاميه هستند، مورد ستايش و تعظيم ما مى باشند.
ولى چون اين اعلاميه يك متن فلسفى است، به دست بشر نوشته شده نه به دست فرشتگان، استنباط گروهى از افراد بشر است، هر فيلسوفى حق دارد آن را تجزيه و تحليل كند و احيانا نقاط ضعفى كه در آن مى بيند تذكر دهد.
تكيه گاه اين اعلاميه (مقام ذاتى انسان) است، شرافت و حيثيت ذاتى انسان است. از نظر اين اعلاميه انسان به واسطه يك نوع كرامت و شرافت مخصوص به خود داراى يك سلسله حقوق و آزادي ها شده است كه ساير جانداران به واسطه فاقد بودن آن حيثيت و شرافت و كرامت ذاتى، از آن حقوق و آزادي ها بى بهره اند.
منبع:بحارالانوار، ج 72
برچسب‌ها: ارزش , احترام , عزت , حرمت , شرافت پرسش مهر ریاست جمهوری...
برچسب : نویسنده : mavadigaran بازدید : 158